Boru ve profil Bükme makinaları, belirli bir biçime ve tasarıma sahip boruların tekrardan şekillendirilmesinde kullanılan cihazlardır. Bu uygulama çelik, alaşım, alüminyum, titanyum ve metal için uygundur.
Tercih edilen materyale ve istenen hassasiyet derecesine bağlı şekilde çeşitli boru bükme teknikleri kullanılır. Bu teknikler:
- Çekerek bükme
- Sararak bükme
- Basarak bükme
- Makaralı bükmedir.
Çekerek Bükme
Çekerek bükme işlemi yapıldığında boru, bükme kalıbı ile mengene arasına tutturulur. Her iki parça bükme mili çevresinde dönerek, boruyu büküm kalıbının üstüne sarar. Baskı kalıbının vazifesi, şekillendirme prosesi anında üretilen radyal stresi almak ve borunun dışta bulunan ucunun düz kalmasını sağlamaktır. Şayet ek olarak malafa ve kaşık kalıbında da uygulanırsa, ince etli kalınlıktaki borularda ve dar büküm yarıçaplarında dahi iyi neticeler alınabilir.
Sararak Bükme
Sararak bükme çekerek bükmeye çok benzemektedir. Sararak büküm metodunda, boru kaygan kızak ile sabit büküm kalıbı arasına sıkıştırılır. Radyus bloku çevresinde dönen kaygan kızak boruyu büküm kalıbının yarıçapı ölçüsünde büker.
Basarak Bükme (Pres Büküm)
Basarak büküm yapıldığında büküm makinası manuel yahut hidrolik olarak iki çapraz makara üstüne bastırılır. Bu hareket borunun radyus blokla çapraz makaralar arasına girmesine ve radyus çevresinde bükmenin olmasını sağlar. Bu durumda boru iç kısımdan desteklenemediğinden bu metot yalnızca et kalınlığı yüksek olan borular ve büyük büküm çapları için elverişlidir.
Makaralı Bükme
Makaralı büküm de yüksek büküm yarıçaplarında iş parçaları imal etmekte tercih edilir. Bu metot işleyen silindiri ve iki sabit çapraz makaranın dönüşü haricinde pres büküme benzer.