Çimento elde etmek için kalker, kil ve marn gibi temel hammaddeler kullanılmaktadır. Demir gereksinimini karşılayabilmek için demir cevheri, alüminyum gereksinimi için de boksit ismi ile bilinen hammaddeler kullanılmaktadır.
Çimento üretiminde kullanılacak olan hammaddeler ocak bölgesinde taşıyıcı vasıtalara yükleme yapılır. Ocaktan getirilen hammaddelerin ebatları tozsuzlaştırma birimi ile donatılmış uygun çeneli kırıcılarda, 25×25 mm lik ebatlara dönüştürülür. Kırılan hammaddeler daha sonra cinslerine göre ayrıştırılarak stoklama yapılır.
Tozlar transfer bölgesinde bulunan torbalı filtreler sayesinde tekrar kazanılır. Çimento hammaddeleri değirmenlerde öğütme işleminden geçirilerek farin diğer bir ifade ile hammadde karışımı haline dönüştürülür. Farin çimentoyu oluşturan hammaddelerin dikkatle orantılanmış karışım türüdür. Farinin temel bileşenleri ise kalsiyum oksit ve silisyum dioksit’tir.
Kalsiyum oksit, kalker ya da marn türü kalsiyum karbonat barındıran kayaçların yardımı ile ortama girmektedir. Silisyum dioksitin en önemli kaynağı ise kildir. Bu hammaddeleri öteki farin bileşenleri takip eder. Alüminyum ve demir oksit bunlardan bazılarıdır. Çimentonun yapısında daha küçük oranlarda magnezyum, alkali oksit ve diğer maddelerde yer almaktadır.
Dik yahut bilyalı değirmen çeşitlerinde farin kolaylıkla öğütülmektedir. Farin, farin silosunda tartım yapılarak alınmaktadır. Ayrıca farin, siklonlardan meydana gelen bir ön ısıtıcı kuleye beslenir. Siklonlarda materyal akışının zıt yönünde sıcak bir gaz sirkülasyonu mevcuttur. Mevcut gaz geçişinden dolayı ham karışım ön ısıtmadan geçmiş olur. Böylelikle fırında gerçekleştirilecek pişme için minimum yakıt kullanılır.
Ön kalsinasyon uygulaması ile farin 30°C’den 1000°C’ye kadar ısıtılır. Isıtılan farin %90 oranında kalsine olmaktadır. Kalsinasyon, oksit bileşenleri elde etmek için uygulanmaktadır. Sıcaklığın etkisi ile karbonat ve hidratların parçalanır ve oksit bileşenler elde edilir. Daha sonra kireçtaşı içerisinde yer alan kalsit minerali serbest kireç mineraline dönüşmektedir.
Farin, fırın içerisinde pişerken hammadde içeriğindeki oksitler ilk etapta serbest hale dönüşür. Sıcaklık arttıkça aralarında yeni kristaller meydana getirirler. Ön ısıtıcıdan gelen farin döner fırında 1450oC’de pişirilir. Uygun oC’de pişen farinler, granüler halindeki klinker ara ürününü meydana getirir.
1300oC’de fırından çıkarılan klinkerin sıcaklığı düşürülerek 100oC’ye indirilir. Daha sonra bilyalı özelliğindeki çimento değirmenine ulaşan klinker granülleri, burada alçıtaşı ile beraber öğütülme işlemine tutulur. Alçıtaşı eklemesi çimentonun su ile karıştırıldığında gerçekleşen reaksiyon esnasında çok hızlı katılaşmaması için gerekmektedir. Bu durum priz süresinin uzatılmasını sağlar.
Ortalama 3m çapındaki çelik silindir biçimlerindeki değirmenlerde, hacimlerinin 3/1’ine kadar çelik ezici bilyalarla doldurulmuş kısımlar bulunmaktadır. Silindir döner durumdayken bilyalar klinker tanelerine çarparak, taneleri ufacık hale dönüştürür. Ufacık olan malzemeler bölmeler arasında ilerlemesini sürdürür. Son bölme gelen malzemeler incelik hale gelir. Çimento değirmenlerinde öğütme işlemi yapılırken değirmen içerisine basınçlı su verilir. Bu öğütme yapılırken sıcaklık artışını engellemektedir.
Çimento üretim aşamaları sonrasında çimento üretilmiş olur. Çimento nasıl üretilir, En kaliteli çimento hangisi ve çimentonun hammaddesi nelerdir gibi aklınıza takılan sorularınız için bizlerle iletişime geçerek detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.