Sabit sıcaklık altında, sertleşme ve kuruma esnasında dış yükten bağımsız şekilde beton hacminde oluşabilecek azalmaya rötre denilmektedir.
Beton dökümünden sonraki ilk günlerde meydana gelen, betonlardaki hacim küçülmesi de rötre yani büzülme olarak bilinmektedir. Rötre aslında su kaybından dolayı oluşmaktadır. Bu sebeple taze betonlarda başlangıç safhalarında sıklıkla rötre meydana gelmektedir.
Çatlaklar, beton yüzeyindeki büzülmeler ve kılcal çatlaklar da Retre ismi ile anılmaktadır. Yeni ya da prizini almamış betonun, su yitirerek yahut ortam ile sıcaklık değişikliklerinden ötürü büzülerek çatlak oluşması durumudur.
Rötre Çeşitleri Nelerdir?
Betonların içinde bulunan suların fiziksel ya da kimyasal nedenlerle azalması sonucunda oluşan rötre çeşitleri aşağıda yer almaktadır. Rötre Çeşitleri ise;
Plastik Rötre
Şişme (Negatif Büzülme)
Hidratasyon Büzülmesi
Karbonatlaşma Büzülmesi
Kuruma Büzülmesi
Termik Rötre dir.
Rötre Çatlakları Nasıl Engellenir?
Betonlarda meydana gelen rötre çeşitlerini tam olarak engellemek söz konusu değildir. Fakat rötrenin etkisi minimum seviyeye indirilerek zararsız duruma getirilebilir. Rötreyi önlemek amacı ile rötre değeri düşürülür ya da gelişme durumu değiştirilir.
Mesela, birtakım tedbirler alınarak ilk başlarda rötrenin büyük değerlere ulaşmasına engel olunabilir. Böylelikle beton mukavemet almadan, rötre sebebi ile betonun çatlaması engellenir. Rötre çatlakları için alınacak önlemler aşağıda yer almaktadır.
1- Çimentonun dozajı ihtiyaç yok ise artırılmamalıdır. Çimento dozajının çok olduğu durumlarda rötre durumu artış göstermektedir.
2- Minimum rötre oluşturan kaliteli çimento türü tercih edilmelidir. İnceliği yüksek çimento çeşitleri rötreyi artırmaktadır.
3- Su ile çimento oranı minimum seviyede olmalıdır.
4- Betonlarda iri agrega seviyesinin maksimum oranda olması sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra kullanım yapılan agrega tanelerinin elastiklik modülleri fazla olmalıdır.
5- Betonlar kalıba en iyi formda yerleştirilmelidir. Beton sıkıştırılarak minimum seviyede az boşluk kalması sağlanmalıdır.
6- Beton dökümü tamamlandıktan sonra ilk 2 hafta ıslak olması sağlanmalıdır. Çünkü betonların çabucak sertleştiği ilk günlerde buharlaşma engellenmelidir. Böylelikle rötrenin maksimum değerlere ulaşması önlenir.
7- Betonarme yapılarda kullanılacak olan donatılar gerekmedikçe artırılmamalıdır. Çünkü bir kesitte donatı adetinin yükselmesi betonun çekme gerilmesinin artmasına yol açmaktadır.
8- Yapılarda kullanılan donatılar mümkün olduğunca simetrik yerleştirilmelidir. Böylece rötre gerilmelerinin mükemmel şekilde dağılması sağlanır. Eşit dağılımlar sonucunda gerilmelerin bütün noktalara eşit dağılması, rötrenin büyük değerler almasını engellemektedir.
9- Prizi hızlandırmak için kullanılan katkı materyalleri sürekli olarak rötreyi arttırmaktadır. Bunun gibi nedenlerden dolayı bu materyalleri kullanmadan evvel bunların rötreyi nasıl etkileyeceği araştırılmalıdır.
Sıralamış olduğumuz maddeler Rötre Çatlaklarını engellemek için uygulanabilecek yöntemlerdir.